The Department of Public Administration and Personnel of the Ministry of Finance issued last Thursday a useful guide for the new legislation which came into force in early 2023, regarding the additional annual leave that working parents with children are entitled to. This useful guide clarifies which annual leave is paid or unpaid and which other allowances are available.
Paternity leave
Paternity leave remains at two weeks and may be taken within the period from the week of the birth or adoption and up to two weeks after the end of the maternity leave period. The paternity leave can also be claimed in the case of a stillborn child.
If the mother passes away before or during childbirth or even during maternity, then any remaining maternity leave not claimed is added to the paternity leave allowance. The rule also applies if the deceased mother is not entitled to maternity allowance but the father is entitled to paternity benefit.
The employee must give written notice to his employer two weeks before the start of paternity leave. In the event of an unexpected or unforeseen birth, he must inform the employer immediately and no later than the date of the birth.
Parental leave
The right to parental leave remains at 18 weeks for each child and for each parent separately and can be exercised after the end of maternity or paternity leave, until the age of 8 of each child, provided that the working parent has completed continuous employment of six months with the same employer.
For adoptions, the right to parental leave may be exercised after the end of maternity or paternity leave, and for a period of eight years from the date of adoption, provided that the child has not reached the age of 12 by then.
In the case of a child with a disability, the right to parental leave is extended until the child reaches the age of 18.
In the case of a widowed parent or single parent, either as a result of the withdrawal of parental responsibility from the other parent or the non-recognition of the child by the other parent, the duration of parental leave is extended to 23 weeks.
The right to parental leave is individual and non-transferable for either parent, with the exception of the possibility of transferring nine weeks from the balance of parental leave of one parent to the other parent, provided that the period of parental leave transferred relates to a period of parental leave for which no parental leave allowance is granted.
Parental leave may be taken in instalments with a minimum duration of one day and a maximum of five weeks per child per year and may, at the request of the employee, be granted alternatively in a flexible manner in a way that suits the parent and the employer.
Please note that in case of taking parental leave on individual days, the employee is considered to have exhausted one week of parental leave once he or she has completed five-working days if working on a five-day working week basis and six working days if working on a six-day working week.
An employee intending to exercise his or her right to parental leave should give three weeks’ notice to their employer before the start date of the parental leave, informing him of the start and end date of the leave. In special cases where immediate parental leave is required, the notice period may be shortened. Where the employee requests parental leave in a flexible manner, he/she must specify the type of flexibility the want and the duration of the parental leave they wish to take.
Leave without pay but with allowance
The period of absence on parental leave is unpaid. However, the employee is entitled to receive parental leave allowance for each child from the Social Insurance Services with a minimum period of one day and a maximum period as follows:
– From 16/12/2022 until 31/12/2023 three weeks a year,
-From 1/1/2024 until 31/12/2024 four weeks a year, and
-From 1/1/2025 onwards five weeks a year.
In the case of children with disabilities, payment of parental leave allowance is extended by four weeks or up to six weeks and the benefit is paid up to the age of 18.
Carers’ leave
A new provision is introduced in the legislation which provides for the right to be granted a carer’s leave to provide personal care or support to a relative or a person residing in the same household as the employee and who is in need of significant care or support for a serious medical reason. A relative is defined as a child, mother, father, or husband and includes persons living together who have entered into a civil partnership.
The employee has the right to unpaid carers’ leave of five working days per year. Such leave may be taken in a lump sum or in instalments and the employee must give their employer sufficient notice and present an appropriate medical certificate.
Absence on grounds of force majeure
Employees have the right to unpaid time off work for seven working days per year for reasons of force majeure linked to family reasons, relating to illness or accident necessitating immediate care by the employee. Such leave may be taken in instalments or lump sums and the employee must notify their employer as soon as the event requiring their absence occurs.
Flexible working arrangements
An employee who is the parent of a child up to eight years of age or is a carer has the right to request flexible working arrangements for caring purposes provided that he or she has completed six months of continuous service with the same employer. The employer, taking into account both the work requirements and the needs of the employee, has the right to approve the request and agree with the employee on the period of application of the arrangements, postpone or reject the request and is obliged to inform the employee in writing of the decision within one month of the request, and, in case of postponement or rejection, to give reasons for the decision.
The way of implementing flexible working arrangements, in addition to the flexible working hours applied in most public services, will be regulated at a later date and based on the findings of the ongoing study. With regard to flexible methods of employment in the private sector, there are several enterprises which have adopted, for example, teleworking.
Labour rights
The legislation clarifies that taking paternity, parental, carers and force majeure leave does not interrupt the continuity of the employees’ employment and does not affect employees’ rights, nor their right to promotion or return to work or their pay and benefits.
Therefore, the time of absence from work on paternity leave, parental leave, carers’ leave and leave for reasons of force majeure is considered as a service time/period for promotion purposes, for the calculation of annual rest leave and the granting of a salary increase, as well as for the calculation of pension benefits. With regards to the calculation of the 13th salary, this is not affected by paternity and parental leave.
However, with regard to force majeure and carers’ leave, this may be affected if it is offset against any other leave of absence without pay that affects the 13th salary and the total period of absence exceeds 15 days for the calendar year in question.
For more information, you can see the brochure published by the Directorate of the Department of Public Administration and Personnel of the Cyprus Ministry of Finance, or consult the Ministry of Labour and Social Insurance website listed below.
Εργοδοτούμενοι με παιδιά στην Κύπρο – επιπρόσθετες ημέρες ετήσιας άδειας
Η διεύθυνση του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού του Υπουργείου Οικονομικών εξέδωσε την περασμένη Πέμπτη έναν χρήσιμο οδηγό που αποτελεί ανάλυση της νέας νομοθεσίας η οποία τέθηκε σε εφαρμογή στις αρχές του 2023 αναφορικά με τις επιπρόσθετες άδειες που δικαιούνται οι εργαζόμενοι γονείς. Ο χρήσιμος αυτός οδηγός αφορά ποιες άδειες είναι πληρωμένες, ποιες απλήρωτες και ποιες με επίδομα.
Άδεια πατρότητας
Η άδεια πατρότητας παραμένει στις δύο εβδομάδες με δυνατότητα λήψης της μέσα στην περίοδο που αρχίζει την εβδομάδα του τοκετού ή της υιοθεσίας και λήγει μετά την παρέλευση δύο εβδομάδων από την ημερομηνία λήξης της περιόδου της άδειας μητρότητας. Το δικαίωμα υφίσταται και στην περίπτωση τοκετού που καταλήγει στη γέννηση νεκρού τέκνου.
Σε περίπτωση που η μητέρα αποβιώσει πριν ή κατά τη διάρκεια του τοκετού ή και κατά τη διάρκεια της μητρότητας, το δικαίωμα σε άδεια πατρότητας αυξάνεται κατά τόσες εβδομάδες όσες και οι εναπομείνασες εβδομάδες άδειας μητρότητας που θα δικαιούτο η μητέρα αν δεν είχε αποβιώσει. Η εν λόγω ρύθμιση ισχύει και στην περίπτωση που η μητέρα που απεβίωσε δεν θεμελιώνει δικαίωμα σε παροχή επιδόματος μητρότητας, αλλά ο πατέρας θεμελιώνει δικαίωμα σε παροχή επιδόματος πατρότητας.
Ο εργαζόμενος πρέπει να ειδοποιεί γραπτώς τον εργοδότη του δύο εβδομάδες πριν από την έναρξη της άδειας πατρότητας. Σε περίπτωση έκτακτου ή απρόβλεπτου τοκετού ενημερώνει τον εργοδότη αμέσως και όχι αργότερα από την ολοκλήρωση του τοκετού.
Γονική άδεια
Το δικαίωμα σε γονική άδεια παραμένει στις 18 εβδομάδες για κάθε τέκνο και για κάθε γονέα ξεχωριστά και μπορεί να ασκηθεί μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας ή πατρότητας, μέχρι τη συμπλήρωση του 8ου έτους της ηλικίας κάθε τέκνου νοουμένου ότι ο εργαζόμενος γονέας έχει συμπληρώσει συνεχή απασχόληση διάρκειας έξι μηνών στον ίδιο εργοδότη.
Για υιοθεσίες, το δικαίωμα σε γονική άδεια μπορεί να ασκηθεί μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας ή πατρότητας, ανάλογα με την περίπτωση, και για περίοδο οκτώ ετών από την ημερομηνία της υιοθεσίας νοουμένου ότι το τέκνο δεν θα έχει συμπληρώσει μέχρι τότε το 12ο έτος της ηλικίας του.
Για τις περιπτώσεις τέκνου με αναπηρία το δικαίωμα για λήψη γονικής άδειας επεκτείνεται μέχρι τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας του παιδιού.
Στην περίπτωση χήρου γονέα ή μονογονιού, είτε λόγω αφαίρεσης της γονικής μέριμνας από τον άλλο γονέα είτε μη αναγνώρισης του τέκνου, η διάρκεια της γονικής άδειας επεκτείνεται στις 23 εβδομάδες.
Το δικαίωμα σε γονική άδεια είναι ατομικό και αμεταβίβαστο για κάθε γονέα με εξαίρεση τη δυνατότητα μεταβίβασης εννέα εβδομάδων από το υπόλοιπο της γονικής άδειας του ενός γονέα στο υπόλοιπο της άδειας του άλλου γονέα νοουμένου ότι η περίοδος γονικής άδειας που μεταβιβάζεται αφορά περίοδο γονικής άδειας για την οποία δεν παρέχεται επίδομα γονικής άδειας.
Η γονική άδεια μπορεί να λαμβάνεται τμηματικά με ελάχιστη διάρκεια μίας ημέρας και μέγιστη διάρκεια πέντε εβδομάδων ανά παιδί ανά έτος και μπορεί μετά από σχετική αίτηση του εργαζόμενου να χορηγείται εναλλακτικά με ευέλικτο τρόπο με τρόπο που να εξυπηρετεί τον ίδιο και την εργασία του. Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση λήψης γονικής άδειας σε μεμονωμένες ημέρες ο εργαζόμενος θεωρείται ότι εξάντλησε μία βδομάδα γονικής άδειας μόλις συμπληρώσει πέντε εργάσιμες ημέρες αν εργάζεται στη βάση πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας και έξι εργάσιμες ημέρες αν εργάζεται στη βάση εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας.
Ο εργαζόμενος που σκοπεύει να ασκήσει το δικαίωμα γονικής άδειας θα πρέπει να ειδοποιεί τον εργοδότη του τρεις εβδομάδες πριν από την ημερομηνία έναρξης της γονικής άδειας, ενημερώνοντάς τον για την ημερομηνία έναρξης και λήξης της άδειας. Σε ειδικές περιπτώσεις που απαιτείται η άμεση λήψη γονικής άδειας, η περίοδος προειδοποίησης μπορεί να μειωθεί. Στην περίπτωση που ο εργαζόμενος ζητά τη χορήγηση γονικής άδειας με ευέλικτο τρόπο, πρέπει να προσδιορίζει το είδος της ευελιξίας που επιθυμεί αλλά και το μέρος της γονικής άδειας που επιθυμεί να λάβει.
Άδειες χωρίς απολαβές αλλά με επίδομα
Η περίοδος απουσίας με γονική άδεια είναι χωρίς απολαβές. Ο εργαζόμενος δικαιούται όμως να λαμβάνει για κάθε τέκνο επίδομα γονικής άδειας από τις Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων ως ακολούθως:
Το επίδομα γονικής άδειας δύναται να καταβάλλεται σε δικαιούχους με ελάχιστη περίοδο μίας ημέρας και μέγιστη περίοδο ως ακολούθως – Από 16/12/2022 μέχρι 31/12/2023 τρεις εβδομάδες τον χρόνο, από 1/1/2024 μέχρι 31/12/2024 τέσσερις εβδομάδες τον χρόνο και από 1/1/2025 και μετά πέντε εβδομάδες τον χρόνο.
Σε περίπτωση παιδιών με αναπηρία, η καταβολή του επιδόματος γονικής άδειας επεκτείνεται κατά τέσσερις εβδομάδες ή μέχρι έξι εβδομάδες. Στις περιπτώσεις παιδιών με αναπηρία, το επίδομα καταβάλλεται μέχρι το 18ο έτος της ηλικίας τους.
Άδεια φροντίδας
Εισάγεται στη νομοθεσία νέα πρόνοια η οποία προβλέπει το δικαίωμα χορήγησης στον εργαζόμενο άδειας φροντίδας ώστε να παρέχει προσωπική φροντίδα ή υποστήριξη σε συγγενή ή πρόσωπο που κατοικεί στο ίδιο νοικοκυριό με τον εργαζόμενο και το οποίο έχει ανάγκη σημαντικής φροντίδας ή υποστήριξης για σοβαρό ιατρικό λόγο. Ως συγγενής ορίζεται παιδί, μητέρα, πατέρας, σύζυγος και περιλαμβάνει άτομα που συμβιώνουν και τα οποία έχουν συνάψει πολιτική συμβίωση.
Ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα στη λήψη άδειας φροντίδας, χωρίς αποδοχές, πέντε εργάσιμων ημερών ανά έτος. Η εν λόγω άδεια δύναται να λαμβάνεται εφάπαξ ή τμηματικά και ο υπάλληλος οφείλει να ειδοποιήσει τον προϊστάμενο ή τον εργοδότη του έγκαιρα για τη λήψη της προσκομίζοντας κατάλληλο ιατρικό πιστοποιητικό.
Απουσία για λόγους ανωτέρας βίας
Ο εργαζόμενος έχει το δικαίωμα για απουσία από την εργασία του χωρίς αποδοχές για επτά εργάσιμες ημέρες ανά έτος για λόγους ανωτέρας βίας που συνδέονται με οικογενειακούς λόγους οι οποίοι αφορούν ασθένεια ή ατύχημα που καθιστούν απαραίτητη την άμεση φροντίδα προσώπου από τον εργαζόμενο.
Η εν λόγω άδεια δύναται να λαμβάνεται τμηματικά ή εφάπαξ και ο υπάλληλος οφείλει να ειδοποιήσει τον εργοδότη του αμέσως μόλις επισυμβεί το γεγονός που επιβάλλει την απουσία του.
Ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας
Εργαζόμενος ο οποίος είναι γονέας τέκνου μέχρι οκτώ ετών ή είναι φροντιστής, έχει δικαίωμα να ζητήσει ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας για λόγους φροντίδας δεδομένου ότι έχει συμπληρώσει συνεχή υπηρεσία έξι μηνών στον ίδιο εργοδότη.
Ο εργοδότης λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις εργασιακές ανάγκες όσο και τις ανάγκες του εργαζόμενου έχει δικαίωμα να εγκρίνει το αίτημα και να συμφωνήσει με τον εργαζόμενο την περίοδο εφαρμογής των ρυθμίσεων, να αναβάλει ή να απορρίψει το αίτημα και είναι υποχρεωμένος να ενημερώσει γραπτώς τον υπάλληλο για την απόφασή του εντός ενός μηνός από την υποβολή του αιτήματος, και, σε περίπτωση αναβολής ή απόρριψης, να αιτιολογήσει την απόφασή του.
Ο τρόπος της εφαρμογής ευέλικτων ρυθμίσεων εργασίας, πέραν του ευέλικτου ωραρίου που εφαρμόζεται στις πλείστες υπηρεσίες του Δημοσίου θα ρυθμιστεί μεταγενέστερα και με βάση τα πορίσματα μελέτης που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Όσον αφορά τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, υπάρχουν αρκετές επιχειρήσεις οι οποίες υιοθέτησαν για παράδειγμα την τηλεργασία που περιλαμβάνεται στις ευέλικτες μορφές απασχόλησης.
Εργασιακά δικαιώματα
Η νομοθεσία καθιστά σαφές ότι η λήψη άδειας πατρότητας, γονικής άδειας, άδειας φροντίδας και άδειας για λόγους ανωτέρας βίας δεν διακόπτουν το συνέχεια της απασχόλησης των εργαζομένων και δεν επηρεάζουν τα δικαιώματα των εργαζομένων, ούτε το δικαίωμά τους σε προαγωγή ή την επάνοδό τους στην εργασία ή τις αποδοχές και τα ωφελήματά τους.
Ως εκ τούτου, ο χρόνος απουσίας του εργαζόμενου από την εργασία του με άδεια πατρότητας, γονική άδεια, άδεια φροντίδας και άδεια για λόγους ανωτέρας βίας, θεωρείται υπηρεσία για σκοπούς προαγωγής, για τον υπολογισμό της ετήσιας άδειας ανάπαυσης και της χορήγησης προσαύξησης, καθώς και για τον υπολογισμό των συνταξιοδοτικών ωφελημάτων. Σε ό,τι αφορά τον υπολογισμό 13ου μισθού, αυτός δεν επηρεάζεται από την άδεια πατρότητας και τη γονική άδεια.
Αναφορικά όμως με την άδεια ανωτέρας βίας και άδεια φροντίδας ενδεχομένως αυτός να επηρεαστεί, εάν συμψηφιστεί με τυχόν άλλη άδεια απουσίας χωρίς απολαβές που επηρεάζει τον 13ο μισθό και η συνολική περίοδος της απουσίας υπερβαίνει τις 15 ημέρες για το συγκεκριμένο ημερολογιακό έτος.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να δείτε το έντυπο που δημοσίευσε η διεύθυνση του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού του Υπουργείου Οικονομικών, ή να δείτε περισσότερες λεπτομέρειες για τα διάφορα επιδόματα που είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.